Porównanie siły nabywczej średnich płac oraz emerytur i rent dla lat 1977 i 2001
Asortyment | 1977 | 2001 | Przyrost % siły nabywczej 2001/1977 | Uwagi | |||||
Ceny | Płaca netto 4408,00 | Emerytura netto 1936,00 | Ceny | Płaca netto 1360,00 | Emerytura netto 830,00 | ||||
Ilość | Ilość | Ilość | Ilość | Płace | Emerytury | ||||
| Chleb 0,8 kg | 4,00 | 1100,0 | 484,0 | 2,30 | 591,4 | 360,9 | -46,23% | -25,44% | - |
| Mąka pszenna 1 kg | 6,70 | 656,7 | 289,0 | 1,62 | 839,7 | 512,3 | 27,86% | 77,31% | - |
| Cytryny 1kg | 30,00 | 146,7 | 64,5 | 5,00 | 272,1 | 166,0 | 85,49% | 157,23% | - |
| Mięso wieprzowe, łopatka 1kg | 42,00 | 104,8 | 46,1 | 14,44 | 94,2 | 57,5 | -10,08% | 24,70% | - |
| Mięso wieprzowe - targowisko 1kg | 74,31 | 59,2 | 26,1 | 14,44 | 94,2 | 57,5 | 59,09% | 120,62% | - |
| Mięso wieprzowe 1kg - sklepy komercyjne | 80,00 | 55,1 | 24,2 | 14,44 | 94,2 | 57,5 | 70,96% | 137,6% | - |
| Mieso wołowe z kością 1kg | 30,00 | 146,7 | 64,5 | 10,75 | 126,5 | 77,2 | -13,73% | 19,64% | - |
| Mieso wołowe z kością 1kg - sklepy komercyjne | 50,00 | 88,2 | 38,7 | 10,75 | 126,5 | 77,2 | 43,42% | 99,48% | - |
| Kurczęta 1kg | 54,00 | 81,5 | 35,9 | 4,88 | 278,7 | 170,1 | 242,09% | 374,40% | - |
| Kiełbasa zwyczajna | 44,00 | 100,0 | 44,0 | 8,00 | 170,0 | 103,8 | 70,03% | 135,80% | dla 2001 mój szacunek |
| Mleko 2% 1l | 2,90 | 1 517,2 | 667,6 | 1,32 | 1030,5 | 628,8 | -32,08% | -5,81% | - |
| Jaja 1szt. | 3,40 | 1 294,1 | 569,4 | 0,33 | 4122,0 | 2515,2 | 218,52% | 341,71% | - |
| Cukier 1kg (kartki) | 10,50 | 419,0 | 184,4 | 2,46 | 553,0 | 337,4 | 31,95% | 82,99% | - |
| Cukier 1kg - sklepy komercyjne | 26,00 | 169,5 | 74,5 | 2,46 | 553,0 | 337,4 | 226,25% | 352,89% | - |
| Masło 1kg | 70,00 | 62,9 | 27,7 | 12,10 | 112,4 | 68,6 | 78,85% | 148,02% | - |
| Ziemniaki 1g | 3,69 | 1 192,4 | 524,7 | 0,70 | 1943,2 | 1185,7 | 62,97% | 126,00% | - |
| Cebula 1kg | 9,73 | 452,2 | 199,0 | 1,37 | 992,9 | 605,8 | 119,56% | 204,48% | - |
| Banany 1kg | 45,00 | 98,0 | 43,0 | 2,93 | 464,3 | 283,3 | 373,94% | 558,44% | - |
| Czekolada 100g | 25,00 | 176,3 | 77,4 | 2,25 | 604,6 | 368,9 | 242,88% | 376,35% | - |
| Herbata Madras 50g | 10,00 | 440,0 | 193,6 | 1,07 | 1271,3 | 775,7 | 188,93% | 300,67% | - |
| Kawa Extra select | 60,00 | 73,3 | 32,3 | 5,22 | 260,6 | 159,0 | 255,34% | 392,78% | dla 2001 Tchibo mielona |
| Wódka czysta 0,5 l | 82,00 | 53,7 | 23,6 | 24,02 | 56,6 | 34,6 | 5,54% | 46,36% | - |
| Koszula męska z elanobawełny | 322,00 | 13,7 | 6,0 | 74,46 | 18,3 | 11,1 | 33,69% | 85,40% | - |
| Tapczan tapicerski | 4 100,00 | 1,1 | 0,5 | 500,00 | 2,7 | 1,7 | 153,50% | 251,55% | dla 2001 mój szacunek |
| Pralka domowa | 1 620,00 | 2,7 | 1,2 | 413,00 | 3,3 | 2,0 | 21,26% | 68,20% | dla 2001 cena Frani w 2003 |
| Odbiornik radiowy popularny | 1 400,00 | 3,1 | 1,4 | 104,00 | 13,1 | 8,0 | 316,16% | 477,12% | dla 2001 Thomson w Leclerc w 2003 |
| Odbiornik TV cz-b | 6 500,00 | 0,68 | 0,30 | 650,00 | 2,09 | 1,28 | 208,59% | 328,72% | dla 2001 Belstar 20'' kolorowy w Leclerc w 2003 |
| Odbiornik TV kolor | 22 000,00 | 0,20 | 0,09 | 650,00 | 2,09 | 1,28 | 944,45% | 1351,05% | j.w. |
| Benzyna etylina 94 | 11,00 | 400,7 | 176,0 | 3,03 | 448,9 | 273,9 | 12,03% | 55,64% | - |
| Bilet PKP posp 200km II kl. | 108,00 | 40,7 | 17,9 | 24,00 | 56,7 | 34,6 | 39,12% | 92,92% | - |
| Syrena 105 | 99000,00 | 0,045 | 0,020 | 23 200,00 | 0,056 | 0,036 | 31,68% | 82,94% | dla 2001 Polonez |
| Fiat 126p | 87000,00 | 0,051 | 0,022 | 23 200,00 | 0,059 | 0,036 | 15,93% | 60,77% | dla 2001 Polonez |
| Fiat 126p cena ekspresowa | 120 000,00 | 0,037 | 0,016 | 23 200,00 | 0,059 | 0,036 | 59,91% | 121,75% | dla 2001 Polonez |
| Fiat 126p cena giełdowa | 138 000,00 | 0,032 | 0,014 | 23 200,00 | 0,059 | 0,036 | 83,89% | 155,01% | dla 2001 Polonez |
| Fiat 125p 1500 | 182 700,00 | 0,024 | 0,011 | 23 200,00 | 0,056 | 0,036 | 143,01% | 237,62% | dla 2001 Polonez |
| Czynsz 1m2 | 3,00 | 1 466,7 | 645,3 | 3,65 | 372,7 | 227,4 | -74,59% | -64,76% | dla 2001 mój szacunek |
| CO 1m2 | 2,40 | 1 833,3 | 806,7 | 2,66 | 511,4 | 312,0 | -72,11% | -61,32% | - |
| Energia 1kWh | 0,90 | 4 888,9 | 2 151,1 | 0,37 | 3676,4 | 2 243,2 | -24,80% | 4,28% | - |
| Gaz 1m3 | 0,90 | 4 888,9 | 2 151,1 | 1,25 | 1088,2 | 664,0 | -77,74% | -69,13% | - |
Porównanie siły nabywczej średnich płac oraz emerytur i rent dla lat 1977 i 2001
z uwzględnieniem kosztów utrzymania 52m2 (przeciętnego w 1977) mieszkania :
w 1977 - 560,04 plz, w 2001 - 478,12 plz
(przyjąłem miesięczne zużycie energii 270 kWh i gazu 40m3).
Asortyment | 1977 | 2001 | Przyrost % siły nabywczej 2001/1977 | Uwagi | |||||
Ceny | Płaca netto 4408,00 -560,04 | Emerytura netto 1936,00 -560,04 | Ceny | Płaca netto 1463,00 -478,12 | Emerytura netto 830,00 -478,12 | ||||
Ilość | Ilość | Ilość | Ilość | Płace | Emerytury | ||||
| Chleb 0,8 kg | 4,00 | 962,00 | 344,00 | 2,30 | 383,5 | 153,0 | -60,13% | -55,52% | - |
| Mąka pszenna 1 kg | 6,70 | 574,3 | 205,4 | 1,62 | 544,5 | 217,2 | -5,19% | 5,77% | - |
| Cytryny 1kg | 30,00 | 128,3 | 45,9 | 5,00 | 176,4 | 70,4 | 37,55% | 53,44% | - |
| Mięso wieprzowe, łopatka 1kg | 42,00 | 91,6 | 32,8 | 14,44 | 61,1 | 24,4 | -33,32% | -25,62% | - |
| Mięso wieprzowe 1kg - sklepy komercyjne | 80,00 | 48,1 | 17,2 | 14,44 | 61,1 | 24,4 | 27,02% | 41,86% | - |
| Mięso wieprzowe - targowisko 1kg | 74,31 | 51,8 | 18,5 | 14,44 | 61,1 | 24,4 | 17,97% | 31,6% | - |
| Mieso wołowe z kością 1kg | 30,00 | 128,3 | 45,9 | 10,75 | 82,1 | 32,7 | -36,02% | -28,63% | - |
| Mieso wołowe z kością 1kg - sklepy komercyjne | 50,00 | 77,0 | 27,5 | 10,75 | 82,1 | 32,7 | 6,62% | 18,91% | - |
| Kurczęta 1kg | 54,00 | 71,3 | 25,5 | 4,88 | 180,8 | 72,1 | 153,68% | 182,99% | - |
| Kiełbasa zwyczajna | 44,00 | 87,5 | 31,3 | 8,00 | 110,3 | 44,0 | 26,09% | 40,65% | dla 2001 mój szacunek |
| Mleko 2% 1l | 2,90 | 1326,9 | 474,5 | 1,32 | 668,3 | 266,6 | -49,63% | -43,82% | - |
| Jaja 1szt. | 3,40 | 1131,8 | 404,7 | 0,33 | 2673,2 | 1066,3 | 136,20% | 163,48% | - |
| Cukier 1kg (kartki) | 10,50 | 366,5 | 131,0 | 2,46 | 358,6 | 143,0 | -2,15% | 9,16% | - |
| Cukier 1kg - sklepy komercyjne | 26,00 | 148,0 | 52,9 | 2,46 | 358,6 | 143,0 | 142,30% | 170,32% | - |
| Masło 1kg | 70,00 | 55,0 | 19,7 | 12,10 | 72,9 | 29,1 | 32,62% | 47,95% | - |
| Ziemniaki 1g | 3,69 | 1042,8 | 372,9 | 0,70 | 1260,2 | 502,7 | 20,85% | 34,81% | - |
| Cebula 1kg | 9,73 | 395,5 | 141,4 | 1,37 | 643,9 | 256,8 | 62,82% | 81,63% | - |
| Banany 1 kg | 45,00 | 85,5 | 30,6 | 2,93 | 301,1 | 120,1 | 252,09% | 292,77% | - |
| Czekolada 100g | 25,00 | 153,9 | 55,0 | 2,25 | 392,1 | 156,4 | 154,72% | 184,15% | - |
| Herbata Madras 50g | 10,00 | 384,8 | 137,6 | 1,07 | 824,4 | 328,9 | 114,25% | 139,00% | - |
| Kawa Extra select | 60,00 | 64,1 | 22,9 | 5,22 | 169,0 | 67,4 | 163,50% | 193,95% | dla 2001 Tchibo mielona |
| Wódka czysta 0,5 l | 82,00 | 46,9 | 16,8 | 24,02 | 36,7 | 14,6 | -21,74% | -12,7% | - |
| Koszula męska z elanobawełny | 322,00 | 12,0 | 4,3 | 74,46 | 11,8 | 4,7 | -0,86% | 10,59% | - |
| Tapczan tapicerski | 4 100,00 | 0,9 | 0,3 | 500,00 | 1,8 | 0,7 | 87,98% | 109,7% | dla 2001 mój szacunek |
| Pralka domowa | 1 620,00 | 2,4 | 0,8 | 413,00 | 2,1 | 0,9 | -10,08% | 0,31% | dla 2001 cena Frani w 2003 |
| Odbiornik radiowy popularny | 1 400,00 | 2,7 | 1,0 | 104,00 | 8,5 | 3,4 | 208,60% | 244,26% | dla 2001 Thomson w Leclerc w 2003 |
| Odbiornik TV cz-b | 6 500,00 | 0,59 | 0,21 | 650,00 | 1,36 | 0,54 | 129,25% | 155,73% | dla 2001 Belstar 20'' kolorowy w Leclerc w 2003 |
| Odbiornik TV kolor | 22 000,00 | 0,17 | 0,06 | 650,00 | 1,36 | 0,54 | 675,92 | 765,56 | j.w. |
| Benzyna etylina 94 | 11,00 | 349,8 | 125,1 | 3,03 | 291,1 | 116,1 | -16,78% | -7,19% | - |
| Bilet PKP posp 200km II kl. | 108,00 | 35,6 | 12,7 | 24,00 | 36,8 | 14,7 | 3,16% | 15,08% | - |
| Syrena 105 | 99 000,00 | 0,039 | 0,014 | 23 200,00 | 0,038 | 0,015 | -2,17% | 9,13% | dla 2001 Polonez |
| Fiat 126p | 87 000,00 | 0,044 | 0,016 | 23 200,00 | 0,038 | 0,015 | -14,03% | -4,10% | dla 2001 Polonez |
| Fiat 126p cena ekspresowa | 120 000,00 | 0,032 | 0,011 | 23 200,00 | 0,038 | 0,015 | 18,58% | 32,28% | dla 2001 Polonez |
| Fiat 126p cena giełdowa | 138000,00 | 0,028 | 0,010 | 23 200,00 | 0,038 | 0,015 | 36,36% | 52,12% | dla 2001 Polonez |
| Fiat 125p 1500 | 182700,00 | 0,021 | 0,008 | 23 200,00 | 0,038 | 0,015 | 80,53% | 101,39% | dla 2001 Polonez |
Dane pochodzą z małych roczników statystycznych 1978 i 2002 (z małymi wyjątkami), a także z dużego rocznika statystycznego 1981 .
Płacę netto z 2001 uzyskano poprzez pomnożenie płacy brutto (2061,00) przez współczynnik 0,66 (uwzględniający udział podatków i składek ubezpieczeniowych).
Emerytura netto z 2001 - na podstawie szacunku ze strony : http://domino-www.enternet.com.pl/prywatni.nsf/0/07aed329a3ba6bd780256d3c0065861e OpenDocument
Cena giełdowa samochodu Fiat 126p z 1977 - ze strony : http://www.uni.lodz.pl/puls/numery/26/maluch.html
Ograniczenia w sprzedaży PRL
http://www.ipn.gov.pl/biuletyn2_25.pdf"...Było to życie z dnia na dzień. Nie myślało się dalekosiężnymi kategoriami, na przykład o wzięciu pożyczki. W Peerelu też nikt nie myślał w ten sposób. Ludzie żyli od pensji do pensji. To ważny aspekt życia codziennego w Polsce Ludowej."
"...Z tych badań (1977 r.) wynika, że na przykład 85 proc. mogło dostać chleb, 55 proc. - olej roślinny, 45 proc. - masło, 38 proc. - jaja, mniej niż 1 proc. - mięso wołowe bez kości i szynkę. Są również badania dotyczące czasu, jaki ludzie spędzali w kolejkach. „Czasochłonność dziennego zakupu artykułów częstego użytku przez rodzinę” wynosiła w 1966 r. 63 min, 1970 r. - 94 min, 1971 r. - 73 min, a w 1976 r. - już 98 min."
"...społeczeństwo, które w czasie pokoju żyje w niedostatku i nie jest społeczeństwem konsumpcyjnym, wytwarza coś, co nazwałabym na użytek tej rozmowy kulturą biedy. Niedostatek był nie tylko na poziomie pralek czy sprzętu domowego, on był na każdym poziomie, wobec tego funkcjonowały rzemieślnicze i państwowe zakłady reperacji wszystkiego, począwszy od butów i repasacji pończoch, a skończywszy na reperacji mebli czy sprzętów gospodarstwa domowego. To na poziomie organizacji społeczeństwa, ale przecież w domach reperowało się różne rzeczy, nicowało się palta, przeszywało kołnierzyki od koszuli, we własnym zakresie reperowano meble czy pościel. To wszystko składa się na pewną kulturę materialną, rzutującą na jakość życia dnia codziennego, stanowiącą element życia rodzinnego - kobiety cerowały mężom i dzieciom skarpety, swetry itd. To też było pewnym elementem życia społecznego, takiego ubóstwa ludzie się nie wstydzili"
"...28 lutego 1981 roku wprowadzono kartki na mięso i wędliny. W tym nastąpił podział na mięso i wędliny lepsze, których logicznie można było kupić mniej i na gorsze, których przydział był kilkakrotnie większy. 30 kwietnia wprowadzono kartki na przetwory mięsne, masło, mąkę, ryż i kasze. Sytuacja w kraju zaczynała być wręcz dramatyczna. Dnia 25 lipca 1981 roku ruszył marsz głodowy w Koninie, a w dwa dni po nim - w Łodzi. Zdesperowana sytuacją żywnościową i materialną ludność zaczęła na wszelkie możliwe sposoby próbować wpłynąć na władze Polski. Na nic to się jednak nie zdało. 1 września 1981 roku wprowadzono kolejne kartki, tym razem na mydło i proszek do prania. 22 listopada podwyższono ceny benzyny i oleju napędowego o 50-80%. Na początku grudnia wzrosła cena alkoholu o 40-80%. 1 listopada 1983 roku przywrócono po półrocznej przerwie (od maja) reglamentację masła i margaryny. "
"...Najpierw zniesiono kartki na cukier - 1 listopada 1985 roku, następnie 1 stycznia 1989 roku na benzynę oraz talony na samochody i na węgiel."
Cytaty z : http://www.mowiawieki.pl/artykul.html?id_artykul=270 :
"...Problemy zaczęły się już przy odbiorze kartek. W wydających je administracjach domów i urzędach dzielnicowych zapanowało zamieszanie – na warszawskim Mokotowie trzeba było np. czekać na ich odbiór ok. 5 godzin. Po otrzymaniu kartek należało je zarejestrować w wybranym sklepie. Przyjęto zasadę, by liczbę rejestrowanych uzależnić od "przepustowości" sklepu. Jeśli sklep ma możliwość obsłużenia 2 tys. osób to dwutysięcznej pierwszej zaproponuje rejestrację w najbliższej placówce. Jeżeli ta sąsiednia też będzie miała komplet to, niestety... "
"...Po żywność nadal stało się po kilka godzin, obsługa klientów była powolna, bo wstępne operacje zajmowały zbyt dużo czasu. Narzekano też na nierównomierny rozdział towarów i brak płynności dostaw. Sytuacja na rynku pogarszała się przy tym z miesiąca na miesiąc. Już 1 marca 1981 roku zmniejszono kartkowe przydziały cukru. Dwa miesiące później wprowadzono w całej Polsce kartki na masło, mąkę, kaszę i ryż. Od 1 czerwca ustanowiono nowe zasady i normy zaopatrzenia dzieci: niemowlętom do 1 roku życia przysługiwało 2,5 kg mleka w proszku na miesiąc i 1,8 kg środka piorącego "Cypisek", zaś dzieciom do 3-go roku życia 1 kg kaszy manny na miesiąc. Zasady sprzedaży były dość zawiłe – mleko w proszku i "Cypisek" sprzedawać się będzie na podstawie abonamentów na mleko w proszku, którymi dysponują już uprawnieni. Posiadacze abonamentów zgłoszą się do sklepów spożywczych po zakup mleka w proszku. Nastąpi tu wycięcie odpowiedniego odcinka. Z abonamentem należy udać się następnie do sklepu chemicznego, gdzie nastąpi odnotowanie zakupu proszku "Cypisek". Ponieważ sprzedawany jest on w opakowaniach 600- gramowych sprzedawcy odnotują pozostałość dwumiesięcznej normy do realizacji w następnym miesiącu np. "pozostało 1 lub 2 opakowania". Kasza manna będzie sprzedawana na karty na mąkę, kaszę i ryż zgodnie z życzeniem konsumenta. Warunkiem zakupu kaszy manny jest przedstawienie karty zaopatrzenia łącznie z książeczką zdrowia dziecka. Już w połowie maja okazało się jednak, że "Cypiska" raczej nie będzie w sprzedaży. Dyrektor Zjednoczenia Pollena zapytany, czy proszek trafi do sklepów, odpowiedział: Nie, chyba, że zdarzy się cud."
"...Chaos potęgowały reglamentacje lokalne. W kilku województwach już 1 kwietnia 1981 roku wydawano dodatkowe kartki, głównie na tłuszcze, ale np. w Katowickiem objęto nimi sprzedaż prawie wszystkich ważniejszych artykułów spożywczych. Na bon cukrowy można było tam kupić 500 g masła, 375 g margaryny, kilogram mąki, pół kilograma kaszy, po ćwierć kilograma ryżu i makaronu oraz zamiennie paczkę kawy lub czekoladę w zależności od tego, czy była to kartka dziecięca czy dla dorosłych. (Inne miasta np. Rzeszów, Przemyśl, Krosno, Piotrków i Radom również chciały wprowadzić dodatkowe przydziały, ale nie miały czego dzielić.) W późniejszych miesiącach liczni wojewodowie i prezydenci miast wprowadzali na własną rękę reglamentację papierosów, słodyczy, alkoholu, mydła. Zdarzały się nawet lokalne reglamentacje piwa i zapałek. W Bielsku Białej te ostatnie kupić można było np. tylko razem z papierosami."
"...Z badań przeprowadzonych w 1982 roku wynika, że 1/3 personelu sklepów mięsnych zajęta była rozliczeniami kartek. Sprzedaż kartkowa spowodowała też powszechnie odejście od sprzedaży samoobsługowej na rzecz tradycyjnej – tym bardziej czasochłonnej i uciążliwej dla klientów, że poszczególne towary reglamentowane sprzedawano w oddzielnych stoiskach. Czasochłonny obowiązek
Jak szacowała prasa, w okresie reglamentacji zakupy pochłaniały codziennie przeciętnie od 2 do 3 godzin w mieście i od 4 do 5 na wsi. Ponieważ kolidowało to z pracą zawodową, wydano (ignorowane często w praktyce) zalecenie, aby sklepy były czynne do 18.00. Ludzie starali się zresztą zaopatrywać w godzinach jak najwcześniejszych, przewidując szybkie wyczerpanie się towarów. Chcąc temu zapobiec, nakazano sprzedawcom pozostawienie połowy każdej dostawy na godziny popołudniowe. Nie zawsze jednak tak się działo, co sprzedawcy tłumaczyli presją ze strony ludzi stojących rano w kolejkach."
"...Podczas świąt sytuacja energetyczna kraju była dobra. Obowiązywał 10 stopień zasilania. Nie było wyłączeń energii elektrycznej informowała TL. Ogłoszono też Nowe zasady sprzedaży reglamentowanej (Kartki po raz trzeci w historii PRL wprowadzono w 1981 r., kilka miesięcy przed stanem wojennym). Mimo że jak zapewniały środki musowego przekazu, skup wzrasta, obniżono normy kartkowe mięsa i jego przetworów oraz masła niektórym grupom ludności. Chodziło o rolników gospodarujących na pół hektara i więcej, którzy od stycznia nie otrzymali żadnych przydziałów mięsa. Od stycznia były tylko karty mięsno-maślane M-I i M-II oraz karty P na inne artykuły reglamentowane. Niemowlęta otrzymały jedną kartę "0". Pracownicy umysłowi, emeryci i dzieci w wieku 1-12 lat mieli możliwość kupienia 2,5 kg mięsa, fizyczni - 4 kg, górnicy i hutnicy dodatkowo 1 kg - razem 5 kg. Kobiety ciężarne obowiązywał przydział taki jak dla dzieci (4 kg) plus papierosy i alkohol bez możliwości zamienienia ich na cukierki. Na kartki były ponadto cukier, mąka, art. zbożowe, czekolada, mydło, proszek do prania, kawa. Wprowadzono też na 3 lata przedpłaty na pralki automatyczne, telewizory kolorowe, lodówki i niektóre meble. Dywany, butle gazowe, rowery pozostawiono w gestii komitetów kolejkowych, na tzw. listy zapisów. Za pośrednictwem zakładów pracy - informowała TL - ludność będzie się zaopatrywać w obuwie, ciepłą bieliznę i ubrania.
[...]
29 stycznia odbyła się narada prezesów wojewódzkich komitetów ZSL. Wnioski: Przemysł musi pomóc rolnictwu. Proste narzędzia też są ważne. Uchwalono - mimo braku materiałów - wzrost produkcji łańcuchów oraz konwi na mleko. Idąc za ciosem poinformowano, że od 1 stycznia 1982 dzieci od 1 roku życia do 3 lat 11 miesięcy i 29 dni otrzymają przydział 1 litra dziennie pełnotłustego mleka o zawartości 3,2 proc. tłuszczu. Dzieci otrzymają specjalne karty zaopatrzeniowe, które trzeba będzie zarejestrować w wybranym sklepie i tam cały czas mleko odbierać."
"...1 lutego 1982 r. ogłoszono podwyżkę cen żywności. Oficjalne komunikaty mówiły, że podrożała ona średnio o 241 proc.. Praktycznie jednak była to podwyżka 300-400-procentowa. Nie podrożały chleb (16 zł za kg) i mąka (23 zł), ale np. cena schabu wzrosła z 90 zł za kg do 360 zł, kurczaków z 80 do 316 zł, kiełbasy zwyczajnej z 44 do 190 zł, wędzonej makreli z 25 do 130 zł, kostki masła ze 100 do 300 zł, chudego twarogu z 12 do 54 zł, cukru z 10,5 do 46 zł. Pensje zaś w gospodarce uspołecznionej wzrosły średnio z 7,7 tys. zł w 1981 r. do 11,6 tys. zł w 1982 r.
Wzrosły ceny, ale towarów nie przybywało. Nadal niemal wszystko trzeba było wystać w kolejkach, załatwić, skombinować, mieć dojście do mięsa, rajstop, papieru toaletowego, skarpetek, lekarstw, cytryn, pomarańczy, dobrej książki, wakacji w kraju (bo wyjazd za granicę był jedynie marzeniem), do miejscówki w pociągu. Kwitło więc drobne łapówkarstwo, które dzisiaj nazywamy korupcją. Np. dojście do mięsa kosztowało pół litra wódki raz na miesiąc lub dwa. Dojście do pół litra wódki kosztowało bombonierkę raz na miesiąc lub dwa. Dojście do bombonierki... .
Kwitł szmugiel ze wsi do miasta. Tyle że u baby (mięso dostarczały do domu) kilogram np. nielegalnej cielęciny kosztował 2-3 razy drożej niż w sklepie. No, ale w sklepie nie było."
Cytat z : http://www.pot.gov.pl/wydawnictwa/biuletyn/%5B44%5D_08.05.pdf
"...Kartka (bon, asygnata, przydział ) to był nieodłączny element życia w PRL. W tamtych czasach funkcjonowało w sumie 21 rodzajów "bonów mięsno-tłuszczowych", uprawniających do wykupienia odpowiednio od 0,4 kg do 6 kq wędlin i masła. W połowie lat 80. obywatelowi przysługiwało miesięcznie 250 g smalcu, kilogram mąki, 10 paczek papierosów, 1 butelka wódki, 300 g mydła. Większe ilości alkoholu można było kupić na specjalne kartki "weselne". Oczywiście i tak ciągle wszystkiego brakowało, więc przy odbiorze , rejestracji i realizacji kartek rozgrywały się gorszące sceny.
Reglamentacja - dobrobyt czasów komunizmu
Cytaty z internetu komentujące niskie ceny chleba i mleka w latach 70-tych i 80-tych:
"...Np. 1 bochenek chleba kosztował w sklepie 4 zł. (niezmiennie przez 20 lat), gdy w latach 70. dwa razy tyle kosztowała importowana z USA pszenica, z której go wypiekano. Efektem było zaciągnięcie (tylko na zboże) 8 mld. dolarów kredytów przez państwo, a z drugiej strony masowe skarmianie chlebem trzody chlewnej. Podobny przykład wielkiego marnotrawstwa to skarmianie cieląt mlekiem, kupowanym w sklepach po znacznie niższej cenie, niż dostawał hodowca za sprzedawane mleko w skupie...."
http://www.zb.eco.pl/zb/86/czynniki.htm :
"Tu warto przypomnieć, że intensywny rozwój hodowli, forsowany w Polsce po 1970 r., kosztował nasz kraj, obok skażenia wód i gleb, ponad 21 mld $ USA wydanych tylko w latach 1971-80 na import samych zbóż i pasz, co doprowadziło tylko w latach 1973-81 do 8 mld $ deficytu w bilansie handlu zagranicznego artykułami rolno-spożywczymi i ogromnie przyczyniło do wzrostu zagranicznego zadłużenia i kryzysu."
http://historia.terramail.pl/opracowania/wspolczesna/polityka_gospodarcza_prl.html :
"Za czasów Gierka starano się, aż do 1976 roku, utrzymywać na niezmienionym poziomie ceny podstawowych artykułów spożywczych, ale jednocześnie dokonywano podwyżek cen wielu wyrobów przemysłowych. Na ogół odbywało się to pod pozorem udoskonalenia produktu, zmiany pewnych jego parametrów, zastępowania artykułów, których ceny były sztywne, nowościami których ceny można było podnosić. Zarazem podnoszono płace nominalne, co przy równoczesnym szybkim zwiększeniu liczby zatrudnionych - powodowało znaczny wzrost popytu. Był on w dużym stopniu równoważony kredytowym importem dóbr spożywczych i artykułów przemysłowych. W wyniku tego około 33% pożyczek zaciągniętych w tym okresie zostało przejedzonych."
Cytat z książki "Gierek" - J. Rolicki
"...w latach 1971-75 import zbóż i pasz treściwych ze strefy dolarowej wyniósł aż 14,5 miliona ton. Nie było to wszystko, ze wschodu bowiem, a więc za ruble, w tym samym okresie zakupiono dodatkowo 6,7 miliona ton. W następnym pięcioleciu, wobec pięciu lat nieurodzaju, sytuacja miała się jeszcze bardziej pogorszyć i import ze strefy dolarowej miał wynieść niemal 40 milionów ton zbóż i pasz, natomiast ze strefy rublowej już tylko 1,5 miliona ton."
Inne ciekawe obserwacje
Stosunek średniej emerytury netto do średniej płacy netto : 1977 => 43,9 % , 1987=>55,0 %, 2001 => 61,0 %
Udział emerytów i rencistów w całej populacji : 1977 => 9,78 % , 1987=> 17,35 %, 2001 => 24,09 %
Wydatki na emerytury i renty w % PKB : 1976 => 4,6 %, 1987=>7,45 % , 2001 => 11,5 %, 2003 => 14,3 %
Cytat z książki "Gierek" - J. Rolicki
"... w tamtych czasach Polska była jednym z nielicznych krajów w Europie, w których trzyletni samochód na giełdzie samochodowej był droższy bądź w oficjalnej cenie samochodu nowego
Dane z "Wielkiej historii Polski - Tom 5"
Szacuje się iż w latach 1970-80 37 % kredytów zagranicznych wydano na artykuły konsumpcyjne.
W 1976 r. ok. 1 miliona osób potrzebowało opieki społecznej, połowa zatrudnionych w gospodarce zarabiała ponizej 4 tyś.zł miesięcznie, początkujacy lekarz - mniej niż 3 tyś. zł miesięcznie.
I sekretarz KW PZPR zarabiał w 1976 16,6 tyś. zł, nie licząć innych przywilejów (mieszkanie, służbowy samochód, luksusowe wczasy, talony na samochody i inne trudno dostępne towary).
Elita władzy i wybrane środowiska (KC, KW, SB, MO) dysponowały także specjalną siecią dobrze zaopatrzonych, niedostępnych dla innych sklepów.
Cytat z Dawne i nowe problemy społeczne :
"... Jak wskazują badania, na początku lat 80-tych we wszystkich działach gospodarki istaniał duża rozpiętość płac. Bez 10 % najwyżej zarabiających, tj. dla pozostałych 90 %, różnice te oscylowały między 3-4,5 krotności najniższej pensji. Stanowi to jeden z dowodów na to, że społeczeństwo PRL pod względem płac nie było wcale egalitarne.[..] To właśnie nierówności społeczne stały się podłożem konfliktów społecznych lat 1970/71, 1976 oraz 1980 r."
