Historia budowy kompleksu Riese na Dolnym Śląsku. Czy podziemia wykute w Górach Sowich miały być przeznaczone na kolejną kwaterę główną wodza III Rzeszy czy na podziemne fabryki zbrojeniowe? Co na temat projektu Riese mówili po wojnie niemieccy zbrodniarze w czasie procesów norymberskich? Zapraszam na kolejny film, w którym staram się rozwiązywać wojenne zagadki jednego z najbardziej tajemniczych projektów realizowanych w czasie II wojny światowej na Dolnym Śląsku.
Poniżej dla przypomnienia zamieszczam wspomniany na początku filmu materiał na temat hipotezy związanej z raportem Siegfrieda Schmelchera.
Zeznania, dokumenty i wspomnienia zaprezentowane na filmie
Poniżej zamieszczam linki i bibliografie do dokumentów i wspomnień zaprezentowanych na filmie. To na ich podstawie próbowałem odtworzyć przebieg wydarzeń, które zaszły na placach budowy w Górach Sowich w połowie 1944 roku. Zaprezentowane w filmie dokumenty i oświadczenia z tzw. procesów norymberskich pochodzą ze zbiorów Harvard Law School Library.
Konferencja z 6 na 7 kwietnia 1944 roku
Protokół z konferencji, w której brał udział m.in. Adolf Hitler i Carl Otto Saur – LINK
Konferencja z 20 czerwca 1944 roku
Protokół z konferencji, w której brał udział m.in. Adolf Hitler i Albert Speer – LINK
Notatka służbowa z 24 sierpnia 1944 roku
Notatka służbowa ze spotkania pomiędzy generałem Alfredem Jodlem i pułkownikiem Gustavem Streve. W trakcie spotkania omawiano kwestie budowy nowych kwater głównych Adolfa Hitlera. Dokument pochodzi ze zbiorów Bundesarchiv (Barsch. RW 47/2), szerzej był już omawiany na blogu – LINK
Wizyta Müllera i Schmelchera w Jedlinie-Zdroju 28 września 1944 roku
Wizyta Leo Müllera i Siegfrieda Schmelchera w Jedlinie-Zdroju u dyrektora Maiera (poprawna forma zapisu nazwiska Meyer) z Wyższego Kierownictwa Budowy „Riese” (niem. OBL „Riese”). Müller i Schmelcher przywieźli ze sobą okrojony program dla Riese. O wizycie w Jedlinie pisał Leo Müllera w liście do Piotra Kruszyńskiego z dnia 7 maja 2002 roku. List został opublikowany za zgodą Piotra Kruszyńskiego przez Dariusza Garbę.
28 września 1944 roku Schmelcher i Müller, odwiedziny u Maiera w Jedlinie. Schmelcher przywiózł ze sobą od von Belowa ostateczny, okrojony program dla Riese, żeby pomóc Maierowi.
„Tajny projekt III Rzeszy FHQu Riese”, D. Garba, s. 292.
W tym miejscu chciałbym serdecznie podziękować panu Dariuszowi Garbie za udostępnienie kopii listów i zgodę na ich zaprezentowanie w filmie.
Wizyta pułkownika von Belowa w Jedlinie-Zdroju
O wizycie w Jedlinie-Zdroju wspominał również pułkownik Nicolaus von Below, adiutant Hitlera ds. Luftwaffe, w swoich wspomnieniach wydanych po wojnie.
Parę razy nas w Salzbrunn odwiedzał [Karl Hanke], a my wykorzystywaliśmy te spotkania z nim także po to, żeby zwiedzić okolicę. To było dla mnie szczególnie interesujące ze względu na budowanie na Śląsku kwatery głównej Führera. Oprócz fundamentów nic tam jeszcze nie można było zobaczyć. Również w zamku Fürstenstein nie było widać żadnego znaczniejszego postępu robót. Ja zawsze uważałem tę budowę za całkiem już niepotrzebną. Te bezpośrednie oględziny przyznały mi rację, i w końcu dopiąłem tego, że przerwano te roboty.
„Byłem adiutantem Hitlera 1937–1945”, N. v. Below s. 273.
Zeznania Xaverego Dorscha
Zeznania Xaverego Dorscha złożone przed międzynarodowym trybunałem w Norymberdze.
Zeznania złożone w czasie procesu Erharda Milcha (NMT 2 s. 318, 1363–1364, 1366) – LINK
Oświadczenie z dnia 28 grudnia 1946 roku (NOKW-447) – LINK
Zeznania Fritza Schmeltera
Oświadczenie z dnia 9 grudnia 1946 roku (NOKW-372) – LINK
Zeznania Karla Otto Saura
Oświadczenie z dnia 9 grudnia 1946 roku (NOKW-320) – LINK
Współpraca przy realizacji filmu
Scenariusz i prowadzenie: Grzegorz Sanik
Lektor: Tomasz Sikora
Zdjęcia do filmu zostały zrealizowane w udostępnionych turystycznie obiektach:
Serdeczne podziękowanie za udostępnienie obiektów do zdjęć. Szczególne podziękowania przesyłam dla pana Dariusza Garby za udostępnienie kopii listów Leo Müllera i zgodę na ich zaprezentowanie w filmie.
Film powstał we współpracy z Instytutem Piastów Śląskich
Grzegorz Sanik
Piszę na Eloblogu artykuły o historii, turystyce i nowych technologiach. Przewodnik sudecki, bloger, od urodzenia związany jestem z Dolnym Śląskiem. Prowadzę także na YouTube kanał Podróżnik w czasie.
