n e v e r l a n d d

- ANTISOZIALISTISCHE ELEMENTE - *** TA MI OTO PRZYPADŁA KRAINA I CHCE BÓG, BYM W MILCZENIU TU ŻYŁ * ZA TEN GRZECH, ŻE WIDZIAŁEM KAINA ALE ZABIĆ NIE MIAŁEM GO SIŁ *** " DESPOTYZM przemawia dyskretnie, w ludzkim społeczeństwie każda rzecz ma dwoje imion. " ******************** Maria Dąbrowska 17-VI-1947r.: "UB, sądownictwo są całkowicie w ręku żydów. W ciągu tych przeszło dwu lat ani jeden żyd nie miał procesu politycznego. Żydzi osądzają i na kaźń wydają Polaków"

Archiwum

POGODA

LOKALIZATOR

A K T U E L L






bezprawie.pl
"Polska" to kraj bezprawia

poniedziałek, kwietnia 29, 2013

Polska

II Rzeczpospolita

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rzeczpospolita Polska[1]
(II Rzeczpospolita)
Królestwo Polskie (1916-1918)
Austro-Węgry
Cesarstwo Niemieckie
Imperium Rosyjskie
Zachodnioukraińska Republika Ludowa
1918–1945 Polska Rzeczpospolita Ludowa
Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka
Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka
Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka
Trzecia Republika Czechosłowacka
Flaga Polski
Godło Polski
Flaga Polski Godło Polski
Hymn: Mazurek Dąbrowskiego
Położenie Polski
Konstytucja mała (1919-1921)
marcowa (1921-1935)
kwietniowa (1935-1945)
Język urzędowy polski, niemiecki[2]
Język używany polski, niemiecki, jidysz, litewski, rosyjski, białoruski, ukraiński
Stolica Warszawa[3].
Ustrój polityczny demokratyczny
(1919-1926)
autorytarny
(1926-1945)
Typ państwa republika parlamentarna (1919-1926)
republika semiprezydencka (1926-1935), republika prezydencka (1935-1939), republika prezydencka w stanie wojny (1939-1945)
Ostatnia głowa państwa prezydent (ostatni)
Władysław Raczkiewicz
Ostatni szef rządu Prezes Rady Ministrów (ostatni) Tomasz Arciszewski
Powierzchnia
• całkowita
b/d. na świecie
389 720¹ km²
Liczba ludności (1938)
• całkowita
• gęstość zaludnienia
narody i grupy etniczne

34 849 000 (szacunek 1939 r., według spisu 1931 r. 31 918 000)
89,7 osób/km²
Polacy, Ukraińcy, Żydzi, Białorusini, Niemcy, Litwini
Jednostka monetarna marka polska (1918-1924)- na terenie całego kraju od kwietnia 1920
złoty polski (1924-1939)
odzyskanie niepodległości

• ogłoszenie
• uznanie
od Niemiec i Austro-Węgier

16 listopada 1918
21 lutego 1919
Inkorporacja (1922): Litwa Środkowa ziemia wileńska
Inkorporacja (1922): Województwo śląskie część Górnego Śląska
Inkorporacja (1938): Województwo śląskie część Śląska Cieszyńskiego
Wycofanie uznania międzynarodowego dla władz RP (utrata podmiotowości prawnej) Wielka Brytania, USA, ZSRR, po nich pozostałe państwa konstytuującej się ONZ
6 lipca 1945
Religia dominująca rzymskokatolicka, greckokatolicka, prawosławie, judaizm
Strefa czasowa UTC +1 – zima
UTC +2 – lato
Terytoria zależne Wolne Miasto Gdańsk
Terytoria autonomiczne województwo śląskie
Mapa Polski
Obwieszczenie o utworzeniu Urzędu Skarbu Narodowego
II Rzeczpospolita (II RP) – Rzeczpospolita Polska w latach 1918–1945, od odzyskania suwerenności państwowej w 1918 do wycofania uznania międzynarodowego dla Rządu RP na uchodźstwie w konsekwencji wykonania porozumień między mocarstwami wielkiej trójki na konferencji jałtańskiej w 1945[4][5].
Nazwa podkreśla ciągłość z I Rzecząpospolitą (1569–1795), zlikwidowaną traktatami rozbiorowymi zawartymi pomiędzy Austrią, Prusami i Rosją w drugiej połowie XVIII wieku (1772–1795). Urzędowym językiem II Rzeczypospolitej był polski, a walutą początkowo marka polska a od 1924 złoty polski. Od 1939 roku, po agresji III Rzeszy i ZSRR, państwo znalazło się w stanie okupacji wojennej, posiadało jednak organy władzy państwowej, struktury działające w podziemiu oraz jednostki wojskowe.
W czasie II wojny światowej (1939–1945) terytorium państwowe II Rzeczypospolitej było okupowane przez Niemcy, ZSRR, Słowację i Litwę[6]. II Rzeczpospolita zachowała suwerenność państwową[7], w stosunkach dyplomatycznych reprezentowana była przez Rząd RP na uchodźstwie, który uzyskał schronienie w Paryżu (do 1940), a następnie w Londynie[7].
Większość terytorium Rzeczypospolitej Polskiej anektowanego przez Związek Radziecki i Litwę w 1939 została w 1945 wcielona do Ukraińskiej SRR, Białoruskiej SRR i Litewskiej SRR[4][8].

Spis treści

[ukryj]

[edytuj] Daty graniczne

Za symboliczny początek II Rzeczypospolitej przyjmuje się 11 listopada 1918 roku, kiedy to Józef Piłsudski objął władzę wojskową z rąk Rady Regencyjnej w Warszawie. Trzy dni później (14 listopada) przejął również władzę cywilną, a zarówno Rada Regencyjna, jak i Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej rozwiązały się, przekazując władzę Piłsudskiemu, wkrótce Tymczasowemu Naczelnikowi Państwa.
Po agresji na Polskę III Rzeszy i ZSRR (kampania wrześniowa) i okupacji wojennej terytoriów II RP przez obu agresorów (we wrześniu 1939) legalną kontynuacją władz II Rzeczypospolitej, uznawaną na arenie międzynarodowej przez cały okres II wojny światowej był Rząd RP na uchodźstwie, a jako podległa mu administracja w okupowanym kraju – Polskie Państwo Podziemne i jego struktury polityczne i wojskowe (Armia Krajowa).
Wycofanie uznania dyplomatycznego dla Rządu RP na uchodźstwie przez Wielką Brytanię i USA 6 lipca 1945 roku (i w konsekwencji pozostałe kraje świata zrzeszone w konstytuującej się wówczas Organizacji Narodów Zjednoczonych) uważać należy za faktyczny koniec prawnomiędzynarodowy II Rzeczypospolitej.
Ostatecznym aktem jej formalnego istnienia było przekazanie 22 grudnia 1990 roku insygniów prezydenckich II Rzeczypospolitej i oryginału konstytucji kwietniowej przez Ryszarda Kaczorowskiego – ostatniego Prezydenta II Rzeczypospolitej na uchodźstwie – pierwszemu wybranemu w wolnych wyborach Prezydentowi RP[9]Lechowi Wałęsie.

[edytuj] Uznanie międzynarodowe

Józef Piłsudski niezwłocznie po objęciu władzy cywilnej, tj. 16 listopada 1918 r., wystosował depesze do państw Ententy, informując je o powstaniu niepodległego państwa polskiego[10][11]. Natomiast jako pierwsze istnienie niepodległego państwa polskiego uznały 20 listopada 1918 r. Niemcy, jednak już 15 grudnia 1918 roku Polska zerwała z tym państwem stosunki dyplomatyczne[a][12][13]. Szersze uznanie niepodległości Polski na arenie międzynarodowej związane było z postawą Francji i Wielkiej Brytanii. Wkrótce po rozejmie w Trewirze i zawieszeniu broni na froncie polsko-ukraińskim, uznały rząd Polski: Rada Najwyższa Mocarstw Sprzymierzonych (21 lutego 1919 r.)[14], Francja (24 lutego) oraz Wielka Brytania (25 lutego)[15]. 27 marca tego samego roku niepodległość Polski uznała Stolica Apostolska[16].

[edytuj] Terytorium i granice

[edytuj] Powierzchnia kraju

  • 388 634 km² (1 stycznia 1938)
  • 389 720 km² (po zajęciu Zaolzia w październiku 1938)

[edytuj] Długość granic

Całkowita długość granic Polski – 5529 km
Granice z sąsiednimi państwami według długości

[edytuj] Ustalenie granic

Granice II Rzeczypospolitej zostały ustalone traktatowo poprzez: Traktat wersalski, Traktat ryski, Traktat w Saint Germain, Traktat w Trianon i rozstrzygnięcia międzysojuszniczej Rady Ambasadorów (w odniesieniu do granicy Polski z Czechosłowacją na Śląsku Cieszyńskim i granicy z Litwą). W 1921 w następstwie traktatu wersalskiego, wyników plebiscytu i trzech powstań śląskich do Polski przyłączono wschodnią część Górnego Śląska. Śląsk Opolski pozostał częścią niemieckiej Republiki Weimarskiej.

[edytuj] Sąsiedzi

[edytuj] Terytoria zależne i autonomiczne

[edytuj] Punkty krańcowe granic

[edytuj] Losy granic II Rzeczypospolitej

Po zbrojnej agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939, okupacji wojskowej wschodnich terenów II Rzeczypospolitej przez Armię Czerwoną i ustaleniu w dniu 28 września 1939 przez III Rzeszę i ZSRR w zawartym w Moskwie pakcie o granicach i przyjaźni niemiecko-sowieckiej linii granicznej na okupowanych wojskowo przez Wehrmacht i Armię Czerwoną terenach Polski mieszkańcy obu okupowanych części państwa polskiego poddani zostali represjom przez okupantów.
Do Rzeszy bezpośrednio zostały wcielone: województwo pomorskie, śląskie, poznańskie (Kraj Warty), łódzkie z Łodzią, Suwalszczyzna, północna i zachodnia część Mazowsza oraz zachodnie części województw krakowskiego i kieleckiego.
Z terytorium Rzeczypospolitej pomiędzy linią granicy niemiecko-sowieckiej z 28 września 1939 a określoną w dekrecie wschodnią granicą ziem polskich wcielonych bezpośrednio do Niemiec (określoną jako nowa wschodnia granica Rzeszy) Adolf Hitler utworzył odrębny twór administracyjny podporządkowany Rzeszy – Generalne Gubernatorstwo.
Pozostałe terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na wschód od linii granicznej ustalonej na terytorium Polski w układzie pomiędzy III Rzeszą a ZSRR zostało w październiku 1939 anektowane przez ZSRR.[18] Formalną podstawą były pseudoplebiscyty w postaci wyborów w 1939, a następnie aneksja w trybie uchwały Rady Najwyższej ZSRR.
Były to akty prawne równoległe do dwóch dekretów Adolfa Hitlera – (z 8 i 12 października 1939 r.), którymi jednostronnie wcielił zachodnie terytoria Polski do Rzeszy (zobacz: Tereny Rzeczypospolitej Polskiej anektowane przez III Rzeszę), tworząc jednocześnie z centralnych ziem II Rzeczypospolitej Generalne Gubernatorstwo.
Wszystkie powyższe akty prawne, rozporządzające jednostronnie suwerennym i określonym traktatami międzynarodowymi terytorium II Rzeczypospolitej były sprzeczne z ratyfikowaną przez Niemcy i Rosję Konwencją haską IV (1907). Były one w konsekwencji nieważne w świetle prawa międzynarodowego i nie były uznawane zarówno przez Rząd RP na uchodźstwie jak i państwa sojusznicze wobec Polski, a także państwa trzecie (neutralne) przez cały czas trwania II wojny światowej. Wywodziły się z doktryny przyjętej traktatem o granicach i przyjaźni z 28.09.1939 r. wyłącznie przez III Rzeszę i ZSRR o zaprzestaniu istnienia państwa polskiego z dniem 28 września 1939, po kapitulacji Warszawy jako stolicy Polski.
W wyniku postanowień konferencji w Teheranie, konferencji jałtańskiej i konferencji poczdamskiej po zakończeniu II wojny światowej, Rzeczpospolita Polska (od 1952 pod nazwą Polska Rzeczpospolita Ludowa), objęła centralną i zachodnią część terytorium II Rzeczypospolitej, a także przyznane przez mocarstwa Ziemie Odzyskane i stała się prawnomiędzynarodowym sukcesorem II Rzeczypospolitej. Natomiast ziemie na wschód od Bugu, Kresy Wschodnie, czyli województwa wileńskie, nowogrodzkie, poleskie, wołyńskie, tarnopolskie i stanisławowskie, a także część województwa białostockiego i lwowskiego, zostały wcielone do ZSRR.

[edytuj] Ustrój polityczny

System władzy w II Rzeczypospolitej Polskiej (1918-1939) określony został do 1926 jako republika demokratyczna z wielopartyjnym systemem parlamentarno-gabinetowym. Po zamachu stanu (przewrót majowy 1926) ustrój państwa uległ modyfikacji w trybie zmiany konstytucji (nowela sierpniowa) i faktycznego sposobu wykonywania władzy, w konsekwencji został przekształcony w system prezydencko-autokratyczny (od obozu politycznego sprawującego władzę zwany sanacją).

[edytuj] Kalendarium wydarzeń politycznych

Information icon.svg Osobny artykuł: Historia Polski (1918-1939).

[edytuj] Władze

[edytuj] Naczelnik Państwa

[edytuj] Prezydenci

L.p. Imię i nazwisko Okres sprawowania urzędu
Józef Piłsudski – pełnił obowiązki głowy państwa jako Naczelnik Państwa (początkowo Tymczasowy Naczelnik Państwa) 22 listopada[c] 1918 – 11 grudnia 1922
1. Gabriel Narutowicz 11 grudnia 1922 – 16 grudnia 1922
Maciej Rataj – pełnił obowiązki prezydenta RP jako marszałek Sejmu 16 grudnia 1922 – 22 grudnia 1922
2. Stanisław Wojciechowski 22 grudnia 1922 – 14 maja 1926
Maciej Rataj – pełnił obowiązki prezydenta RP jako marszałek Sejmu 15 maja 1926 – 4 czerwca 1926
Józef Piłsudski – wybrany 31 maja 1926 przez Zgromadzenie Narodowe na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej, nie przyjął urzędu
3. Ignacy Mościcki 4 czerwca 1926 – 30 września 1939
Po przewrocie majowym w 1926 faktycznie najwyższą władzę w państwie posiadał Marszałek Polski Józef Piłsudski, który piastował urząd Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych.

[edytuj] Premierzy

W latach 1918-1939 Prezydium Rady Ministrów mieściło się w obecnym Pałacu Prezydenckim
W 1928 roku oddano do użytku nową salę posiedzeń sejmu. Senat przejął na własność wcześniejszą siedzibę, którą przebudowano tak, by lepiej spełniała swą funkcję
L.p. Imię i nazwisko Objął urząd Złożył urząd
1. Jędrzej Moraczewski 18 listopada 1918 16 stycznia 1919
2. Ignacy Jan Paderewski 18 stycznia 1919 27 listopada 1919
3. Leopold Skulski 13 grudnia 1919 9 czerwca 1920
4. Wincenty Witos 10 czerwca 1920 23 czerwca 1920
5. Władysław Grabski 27 czerwca 1920 24 lipca 1920
6. Wincenty Witos (po raz drugi) 24 lipca 1920 13 września 1921
7.
8.
Antoni Ponikowski
(dwukrotnie)
19 września 1921
10 marca 1922
5 marca 1922
6 czerwca 1922
9. Artur Śliwiński 28 czerwca 1922 7 lipca 1922
10. Wojciech Korfanty (desygnowany przez Sejm, nie rozpoczął misji formowania gabinetu, w obliczu sprzeciwu naczelnika państwa) 14 lipca 1922 31 lipca 1922
11. Julian Ignacy Nowak 31 lipca 1922 14 grudnia 1922
12. Władysław Eugeniusz Sikorski 16 grudnia 1922 26 maja 1923
13. Wincenty Witos (po raz trzeci) 28 maja 1923 14 grudnia 1923
14. Władysław Grabski (po raz drugi) 19 grudnia 1923 14 listopada 1925
15. Aleksander Józef Skrzyński 20 listopada 1925 5 maja 1926
16. Wincenty Witos (po raz czwarty) 10 maja 1926 14 maja 1926
17.
18.
19.
Kazimierz Bartel
(trzykrotnie)
15 maja 1926
8 czerwca 1926
27 września 1926
4 czerwca 1926
24 września 1926
30 września 1926
20. Józef Klemens Piłsudski 2 października 1926 27 czerwca 1928
21. Kazimierz Bartel (po raz czwarty) 27 czerwca 1928 13 kwietnia 1929
22. Kazimierz Świtalski 14 kwietnia 1929 7 grudnia 1929
23. Kazimierz Bartel (po raz piąty) 29 grudnia 1929 15 marca 1930
24. Walery Sławek 29 marca 1930 23 sierpnia 1930
25. Józef Klemens Piłsudski (po raz drugi) 25 sierpnia 1930 4 grudnia 1930
26. Walery Sławek (po raz drugi) 4 grudnia 1930 26 maja 1931
27. Aleksander Prystor 27 maja 1931 9 maja 1933
28. Janusz Jędrzejewicz 10 maja 1933 13 maja 1934
29. Leon Tadeusz Kozłowski 15 maja 1934 28 marca 1935
30. Walery Sławek (po raz trzeci) 28 marca 1935 12 października 1935
31. Marian Zyndram-Kościałkowski 13 października 1935 15 maja 1936
32. Felicjan Sławoj Składkowski 15 maja 1936 30 września 1939

[edytuj] Rząd RP na uchodźstwie

Po agresji na Polskę III Rzeszy i ZSRR (kampania wrześniowa) i okupacji wojennej terytoriów II RP przez obu agresorów legalną kontynuacją władz II Rzeczypospolitej, uznawaną na arenie międzynarodowej przez cały okres II Wojny Światowej był Rząd RP na uchodźstwie a jako podległa mu administracja w okupowanym kraju – Polskie Państwo Podziemne i jego struktury polityczne i wojskowe (Armia Krajowa).

[edytuj] Podział administracyjny

Podział administracyjny II RP
(1937)
Tablice rejestracyjne
(1937)
Województwo Siedziba Powierzchnia
w tys. km²
(1930)
Ludność
w tys. osób
(1931)
20-24 POL województwo białostockie II RP COA.svg białostockie Białystok 26,0 1263,3
25-29 POL województwo kieleckie II RP COA.svg kieleckie Kielce 22,2 2671,0
30-34 POL województwo krakowskie II RP COA.svg krakowskie Kraków 17,6 2300,1
35-39 POL województwo lubelskie II RP COA.svg lubelskie Lublin 26,6 2116,2
40-44 POL województwo lwowskie II RP COA.svg lwowskie Lwów 28,4 3126,3
45-49 POL województwo łódzkie II RP COA.svg łódzkie Łódź 20,4 2650,1
50-54 POL województwo nowogródzkie II RP COA.svg nowogródzkie Nowogródek 23,0 1057,2
55-59 POL województwo poleskie II RP COA.svg poleskie Brześć nad Bugiem 36,7 1132,2
60-64 POL województwo pomorskie II RP COA.svg pomorskie Toruń 25,7 1884,4
65-69 POL województwo poznańskie II RP COA.svg poznańskie Poznań 28,1 2339,6
70-74 POL województwo stanisławowskie II RP COA.svg stanisławowskie Stanisławów 16,9 1480,3
00-19 POL Warszawa COA.svg Miasto Warszawa Warszawa 0,14 1179,5
85-89 POL województwo warszawskie II RP COA.svg warszawskie Warszawa 31,7 2460,9
75-79? POL województwo śląskie II RP COA.svg śląskie Katowice 5,1 1533,5
80-84 POL województwo tarnopolskie II RP COA.svg tarnopolskie Tarnopol 16,5 1600,4
90-94 POL województwo wileńskie II RP COA.svg wileńskie Wilno 29,0 1276,0
95-99 POL województwo wołyńskie II RP COA.svg wołyńskie Łuck 35,7 2085,6

[edytuj] Demografia

Commons in image icon.svg
Commons in image icon.svg
Zasięg języka polskiego 1918 (Eugeniusz Romer: Geograficzno-Statystyczny Atlas Polski, Lwów 1921, wyd.2 – tablica 11])
Ludność Polski według kryterium języka ojczystego 1931. Oficjalna mapa Głównego Urzędu Statystycznego 1931.
Polacy w województwach kresowych w 1931 roku według spisu powszechnego (%) w powiatach.
Mapa języków II RP, 1931[19]
Polska, gęstość zaludnienia, 1930
Ludność
Data spisu Ludność Procent ludności miejskiej Gęstość zaludnienia
(osób na 1 km²)
30 września 1921 27 177 000 24,6% 69,9
9 grudnia 1931 32 107 000 27,4% 82,6
31 grudnia 1938 34 849 000 30% 89,7

[edytuj] Narodowości

Polska w okresie międzywojennym była krajem wielonarodowościowym, w którym Polacy stanowili od 64% do 69,2% populacji. Na większości obszaru wiejskiego Kresów Wschodnich Polacy stanowili mniejszość (na rzecz Ukraińców lub Białorusinów), natomiast większość w miastach[20]. Polacy przeważali m.in. na Wileńszczyźnie i w ówczesnym województwie lwowskim. Na zachodzie przeważali w niektórych okolicach Niemcy. W wielu miejscowościach dominowała ludność żydowska. Dochodziło do konfliktów miedzy władzami a przedstawicielami mniejszości. Niejednokrotnie też przedstawiciele mniejszości narodowych stawali się obiektem ataków zmasowanej propagandy środowisk nacjonalistycznych[21].
Narodowości według spisu z 1931 r. (samookreślenie według używanego języka)[22]
  1. Polacy – 68,9%.
  2. Ukraińcy – 10,1%.
  3. Żydzi – 8,6%.
  4. Rusini – 3,8%.
  5. Białorusini – 3,1%.
  6. Niemcy – 2,3%.
  7. tutejsi” – 1,8%.
  8. Rosjanie – 0,4%.
  9. inni – 1%.

[edytuj] Religie

Podział administracyjny:

[edytuj] Ludność największych miast w 1939

Information icon.svg Osobny artykuł: Miasta II Rzeczypospolitej.
W Polsce istniały wówczas: 2 miasta o ludności powyżej 500 tys. (Warszawa i Łódź), 9 miast o ludności 100–500 tys., 12 miast o ludności 50–100 tys., 46 miast o ludności 20–50 tys. i 83 miasta o ludności 10–20 tys.[23]
miasto liczba mieszkańców (tys.) województwo
1 Herb Warszawy Warszawa 1289[24] warszawskie
2 Herb Łodzi Łódź 672[24] łódzkie
3 Herb Lwowa Lwów 318[24] lwowskie
4 Herb Poznania Poznań 272[24] poznańskie
5 Herb Krakowa Kraków 259[24] krakowskie
6 Herb Wilna Wilno 209[24] wileńskie
7 Herb Bydgoszczy Bydgoszcz 141[24] poznańskie/od 1.04.1938 r. pomorskie
8 Herb Częstochowy Częstochowa 138[24] kieleckie
9 Herb Katowic Katowice 134[24] śląskie
10 Herb Sosnowca Sosnowiec 130[24] kieleckie
11 Herb Lublina Lublin 122[24] lubelskie
12 Herb Gdyni Gdynia 120[24] pomorskie
13 Herb Chorzowa Chorzów 110[24] śląskie
14 Herb Białegostoku Białystok 107[24] białostockie
15 Herb Kalisza Kalisz 81[25] poznańskie
16 Herb Radomia Radom 78[26] kieleckie
17 Herb Torunia Toruń 62[26] pomorskie
18 Herb Stanisławowa Stanisławów 60[26] stanisławowskie
19 Herb Kielc Kielce 58[26] kieleckie
20 Herb Włocławka Włocławek 56[26] pomorskie
17 Herb Grudziądza Grudziądz 54[26] pomorskie
21 Herb Brześcia nad Bugiem Brześć nad Bugiem 51[26] poleskie
22 Herb Piotrkowa Trybunalskiego Piotrków Trybunalski 51[26] łódzkie
23 Herb Przemyśla Przemyśl 51[26] lwowskie

[edytuj] Zobacz też

Uwagi

  1. Pod naciskiem Francji oraz pod wpływem antyniemieckich demonstracji.
  2. Brzeg Półwyspu Helskiego stanowił 74 km, brzeg morza otwartego 24 km, a brzeg Zatoki Puckiej 49 km.
  3. Od 14 listopada Józef Piłsudski zastępował Radę Regencyjną, pełniąc funkcję Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego. Wprowadzajacy funkcję Tymczasowego Naczelnika Państwa dekret Józefa Piłsudskiego o najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej (Dz. U. z 1918 r. Nr 17, poz. 40) został wydany 22 listopada 1918 r., zaś ogłoszony w Dzienniku Praw Państwa Polskiego - 29 listopada.

Przypisy

  1. Zgodnie z Monitorem Polskim do 14 listopada 1918 formalnie wciąż Królestwo Polskie, od 14 listopada 1918 (M.P. z 1918 r. Nr 203.) do 13 marca 1919 (M.P. z 1919 r. Nr 59.) Republika Polska, ponadto także od 8 listopada 1918 do 16 sierpnia 1919 (Dz. U. z 1919 r. Nr 66, poz. 400Ustawa z dnia 31 lipca 1919 r. w sprawie wydawania Dziennika Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.) Dziennik Praw używał nazwy Państwo Polskie.
  2. W województwie śląskim.
  3. Od 17 września 1939 r. władze RP opuściły kraj i znajdowały się na uchodźstwie – do 30 września legalne władze Polski przebywały na terytorium Rumunii, od 30 września do grudnia 1939 siedzibą polskich władz na uchodźstwie był Paryż, następnie do czerwca 1940 r. Angers (Francja), a później Londyn.
  4. 4,0 4,1 Krystyna Kersten: Jałta w polskiej perspektywie. London: Aneks Publishers, 1989, s. 101–110. ISBN 0-906601-58-4.
  5. Edmund Jan Osmańczyk: Encyklopedia ONZ i stosunków międzynarodowych. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1982, s. 256, 258, 408. ISBN 83-214-0092-2.
  6. Jerzy Ochmański: Historia Litwy. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1990, s. 324–325. ISBN 83-04-03107-8.
  7. 7,0 7,1 Edmund Jan Osmańczyk: Encyklopedia ONZ i stosunków międzynarodowych. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1982, s. 408, 471. ISBN 83-214-0092-2.
  8. Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz. U. z 1946 r. Nr 2, poz. 5).
  9. Określanej jako III Rzeczpospolita.
  10. Monitor Polski Nr 206 z 18 listopada 1918 r.
  11. Kronika powstań polskich 1794–1944. Warszawa: Wydawnictwo Kronika, s. 333, 338. ISBN 83-86079-02-9.
  12. Jerzy Krasuski: Polska-Niemcy. Wrocław: Ossolineum, 2009, s. 221. ISBN 978-83-04-04985-7.
  13. Kronika powstań polskich 1794–1944. Warszawa: Wydawnictwo Kronika, s. 342. ISBN 83-86079-02-9.
  14. Jan Karski: Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1992, s. 37. ISBN 83-06-02162-2.
  15. Kronika powstań polskich 1794–1944. Warszawa: Wydawnictwo Kronika, s. 350. ISBN 83-86079-02-9.
  16. Kronika powstań polskich 1794–1944. Warszawa: Wydawnictwo Kronika, s. 352. ISBN 83-86079-02-9.
  17. Gdyby nie port... 90 lat temu Gdynia dostała szansę na rozwój (pol.). TVN24.pl, 2012-09-23. [dostęp 2012-09-23].
  18. Traktat o granicach i przyjaźni zawarty 28.09.1939 w Moskwie pomiędzy III Rzeszą a ZSRR stwierdzał w art. III: Niezbędna reorganizacja administracji publicznej będzie przeprowadzona na terenach na zachód od linii określonej w artykule I przez Rząd Rzeszy Niemieckiej, na terenach na wschód od tej linii przez Rząd ZSRR.
  19. Mapa opracowana na podstawie: 1. Eugeniusz Romer, Powszechny atlas geograficzny, Książnica-Atlas, Lwów-Warszawa 1928 2. Atlas historyczny Polski, PPWK Warszawa-Wrocław 1998, s. 46.
  20. Polacy stanowili większość w dużych miastach, w mniejszych miastach dominowała ludność polska lub żydowska.
  21. N. Wójtowicz, Masoni w wielonarodowościowej II Rzeczypospolitej (Warszawa 2011) ISBN 978-83-925702-4-0.
  22. Por. Henryk Zieliński, „Historia Polski 1914-1939”, Ossolineum, Wrocław 1985, ISBN 83-04-00712-6, s. 124-126; tabela tam cytowana m.in. za: „Mały rocznik statystyczny” 1939.
  23. Mały Rocznik Statystyczny 1939, s. 34-36
  24. 24,00 24,01 24,02 24,03 24,04 24,05 24,06 24,07 24,08 24,09 24,10 24,11 24,12 24,13 Dane z 1939 r.
  25. Włodzimierz Bonusiak: Odbudowa, rozwój przestrzenny i ludnościowy miasta w latach 1918–1939. W: Dzieje Kalisza. Władysław Rusiński (red.). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1977, s. 556.
  26. 26,0 26,1 26,2 26,3 26,4 26,5 26,6 26,7 26,8 Dane z 1931 r.
  27. Maria Szachówna: Kalisz i jego okolice : przewodnik ilustrowany z planem miasta. Kalisz: Drukarnia Wydawnicza w Kaliszu, 1927, s. 127.

[edytuj] Linki zewnętrzne