POWIAT ŚWIĘCIANY - Poszukiwania, opinie
 rys. www.ziukp.republika.pl |
 fot. www.ziukp.republika.pl |
 fot. www.ziukp.republika.pl |
Dąb Piłsudskiego. Symbolicznego aktu zasadzenia dębu (1937) w obrębie fundamentów dworu, w miejscu, gdzie znajdował się pokój, w którym Józef Piłsudski przyszedł na świat dokonał prezydent Rzeczypospolitej Ignacy Mościcki lub marszałek Edward Rydz-Śmigły.
fot. www.ziukp.republika.pl |
W drewnianym kościele p.w. św. Kazimierza (1774-75) w odległych o 8 km na zachód Powiewiórkach (lit. Pavovere) ochrzczono Józefa Piłsudskiego.
fot. www.ziukp.republika.pl |
Wileńszczyzna
II Rzeczpospolita
ZUŁÓW
Wioska nad rzeką Merą w powiecie święciańskim, 20 kilometrów od Podbrodzia
Pierwsza wzmianka o Zułowie, nazywanym także Micianami pochodzi z drugiej połowy XVII wieku, gdy miejscowość należała do Aleksandra Wojny-Jasienieckiego, kasztelana nowogródzkiego. PóĄniej Zułów przeszedł w ręce Ogińskich (XVIII w.) i Michałowskich (I połowa XIX w.). Jako posag Heleny z Michałowskich przeszedł w ręce jej męża, Antoniego Billewicza. Ich córka Maria (1842-1884), poślubiając (1863) Józefa Wincentego Piłsudskiego (1833-1902), wniosła mu w posagu Zułów oraz dobra Tenenie, Adamów i Suginty na Żmudzi. Majątek rodowy Piłsudskich liczył 20 wiosek z 350 chłopami.
Józef Wincenty Piłsudski (1833-1902) - ziemianin i przemyslowiec, był podczas powstania styczniowego (1863-64) komisarzem cywilnym Rządy Narodowego na Żmudzi.
Pierworodnym synem Piłsudskich i ich spadkobiercą był starszy brat Józefa - Bronisław, ktory urodził się w Zułowie 2 listopada 1866 roku. W 1887 roku Bronisław, nic nie wiedząc o przygotowywanym zamachu, dostarczył Aleksandrowi Uljanowowi (bratu Lenina) chemikaliów, które posłużyły do spreparowania bomby, jaką rzucono na cara Aleksandra III. Bronisława zesłano wówczas na wieloletnie roboty przymusowe na Syberii.
Bronisław Piłsudski był wybitnym etnografem i badaczem ludów Dalekiego Wschodu, a zwłaszcza tajemniczego ludu Ajnów, zamieszkującego niegdyś archipelag wysp japońskich, Sachalin i Wyspy Kurylskie, który do naszych czasów przetrwał jedynie na wyspie Hokkaido, w społeczności liczącej zaledwie kilkanaście tysięcy osób. Do dziś bardzo ceniony w Japonii i wymieniany w tamtejszych podręcznikach szkolnych.
5 grudnia 1867 roku w dworku w Zułowie, w rodzinie Józefa Wincentego Piotra i Marii z Billewiczów urodził się Józef Piłsudski, póĄniejszy Naczelnik Państwa Polskiego i marszałek Polski. Był drugim synem starej polsko-litewskiej rodziny szlacheckiej. Jego matka była żarliwą patriotką, która opowiadała dzieciom "nieskończone opowieści o polsko-litewskim bohaterstwie, a w tajemnych, zamkniętych na cztery spusty szufladach trzymała portrety polskich i litewskich patriotów, które otwierała od czasu do czasu, aby pokazać je dzieciom".
Już w młodym wieku Piłsudski buntował się przeciw rezygnacji swoich współrodaków, którzy żyli przytłoczeni klęską przegranych powstań i antypolską polityką carskiej administracji. Rusyfikacja sięgała szczytu, a celem jej było wymazanie z pamięci Polaków tego wszystkiego, co polskie. Polskie szkoły były pozamykane, używanie języka polskiego w miejscach publicznych zakazane, a cała literatura polska była na indeksie. Piłsudski wspominał owe czasy, które spędził jako uczeń w gimnazjum jako najokropniejsze lata w swoim życiu.
W lipcu 1874 roku po pożarze majątku rodzina Piłsudskich przeprowadziła się do Wilna.
Starania o złagodzenie wyroku zesłania Bronisława w znacznej mierze przyczyniły się do ruiny finansowej Piłsudskich i konieczności sprzedania pozostałych dóbr na Żmudzi.
Zadłużony majątek został kupiony (1882) na licytacji przez ks. Michała Ogińskiego, lecz gdy wyszła to na jaw (Polacy nie mogli w tym okresie kupować majątków w zachodnich guberniach Rosji), zmuszony był odsprzedać go rosyjskiemu kupcowi Klimowi z Rygi, po nim właścicielem Zułowa był carski oficer Kuronosow o monstrualnej tuszy, pod którym ponoć łamały się resory bryczek.
W 1915 r. rozparcelował majątek i sprzedał znaczną część gruntów i lasu i uciekł przed nadciągającym frontem do Rosji. Pozostałą część wspaniałego lasu, stanowiącego główne bogactwo majątku, wycięli podczas I wojny światowej Niemcy.
W II Rzeczypospolitej pozostający bez właściciela i ograniczony do 65-hektarów majątek w Zułowie został przejęty przez skarb państwa i oddany do dyspozycji władz wojskowych zarządzających poligonem. W 1934 r. Związek Rezerwistów podjął decyzję o zakupieniu posiadłości i doprowadzeniu jej do stanu pierwotnego. Powołano Komitet Odbudowy Zułowa, którego przewodniczącym został minister spraw wewnętrznych Marian Zyndram-Kościałkowski.
Już po śmierci Józefa Piłsudskiego, 10 października 1937 r. przedstawiciele najwyższych władz Rzeczypospolitej i rodziny Marszałka oficjalnie otworzyli rezerwat zułowski.
Obecnie na miejscu niestniejącego dworku Piłsudskich jest posadzony jeden dąb, a na ogrodzeniu którego widnieją inicjały: J.P.
Więcej informacji:
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz